บทคัดย่อ
บทนำ
ปัจจุบันโครงสร้างประชากรของไทยเปลี่ยนเป็นสังคมผู้สูงอายุ คือมีผู้สูงอายุเพิ่มจาก 1.21 ล้านคนในปี 2503 เป็น5.7 ล้านคน ในปี 2543 และคาดว่าจะเพิ่มเป็น 11 ล้านในปี 2563 อำเภอเมืองสุรินทร์เริ่มดำเนินการคลินิกผู้สูงอายุแต่ยังขาดการรวบรวมข้อมูลภาวะสุขภาพที่บ่งถึงพฤติกรรมสุขภาพของผู้สูงอายุ จึงได้ดำเนินการศึกษานี้ขึ้น
วัตถุประสงค์
เพื่อสำรวจภาวะสุขภาพของผู้สูงอายุ ประเมินความสามารถในการทำกิจวัตรประจำวัน ข้อมูลพฤติกรรมสุขภาพ และสำรวจความชุกของโรคที่สำคัญ ภาวะการเจ็บป่วยของผู้สูงอายุ
วิธีการศึกษา
เป็นการวิจัยเชิงพรรณนา กลุ่มตัวอย่างคือผู้สูงอายุที่มีอายุ 60 ปีขึ้นไปที่อาศัยอยู่ในเขตอำเภอเมืองสุรินทร์ จ.สุรินทร์โดยการสุ่มอย่าง่าย จำนวน 520 คน เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัยได้แก่ แบบสอบถามซึ่งผ่านการตรวจสอบความตรงเชิงเนื้อหาจากผู้เชี่ยวชาญ ทำการสำรวจตั้งแต่วันที่ 1 มิถุนายน 2553 ถึงวันที่ 1 ธันวาคม 2553 เก็บรวบรวมข้อมูลโดยการสัมภาษณ์ วิเคราะห์ข้อมูลเชิงพรรณนา ด้วยสถิติ ค่าเฉลี่ย ร้อยละ ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน
ผลการศึกษา
พบว่ากลุ่มตัวอย่างส่วนใหญ่เป็นเพศชาย (56.92%) เป็นผู้สูงวัยตอนต้น (58.65%) สถานภาพสมรส คู่ (74.80%) ใช้สิทธิ์บัตรทอง (97.88%) การศึกษาอยู่ในระดับประถม (84.04%) อยู่กับคู่สมรส (74.80%) มีผู้ดูแลขณะเจ็บป่วย (85.38%) ทำอาชีพเกษตรกรรม (55.58%) รายได้มาจากเบี้ยยังชีพผู้สูงอายุ (100%) และบุตรหลาน (39.86%) มีรายได้พอใช้ (86.54%) กลุ่มนี้มีรายได้เหลือเก็บ (37.31%) ส่วนใหญ่ไม่ได้เป็นสมาชิกชมรมผู้สูงอายุ (76.92%) มีประวัติเคยสูบบุหรี่ แต่เลิกแล้ว (79.04%) และปัจจุบันยังสูบบุหรี่อยู่ ( 11.93%) ประวัติการดื่มแอลกอฮอล์ เคยดื่มแต่เลิกแล้ว (65.77%) ปัจจุบันยังดื่มอยู่ (17.88%) ออกกำลังกายน้อยกว่า 3 ครั้งต่อสัปดาห์ (55.19%) ไม่มีโรคประจำตัว (56.92%) และกลุ่มที่มีโรคประจำตัว ส่วนใหญ่เป็น ความดันโลหิตสูง (50%) เบาหวาน (45.53%) โรคหัวใจ (33.43%) และ ไขมันในเลือดสูง (33.03%) ไม่มียากินประจำ (56.92%) และกินยาตามแพทย์สั่ง (40.96%) อาการที่รบกวนชีวิต มีอาการ ปวดหลัง-ปวดเอว (63.27%) ปวดเข่า (41.54%) ตามัวมองไม่เห็นในระยะ 2 เมตร (38.08%) มีภาวะซึมเศร้า (16.73%) หูตึง (15.96%) หอบเหนื่อย เจ็บหน้าอก เวลาออกแรงทำงาน (12.12%) ความสามารถในการทำกิจวัตรประจำวันส่วนใหญ่ทำได้เอง (80-95.38%) ส่วนใหญ่ไม่มีปัญหาเกี่ยวกับการกลั้นปัสสาวะ อุจจาระ (80.58%) ดัชนีมวลกายในเกณฑ์ปกติ (54.62%) รอบเอวเกิน (59.81%) ความดันโลหิตปกติ (67.50%) พบกลุ่มตัวอย่างมีความดันโลหิตสูง รายใหม่ 67 คน (12.88%) ระดับน้ำตาลในเลือด ปกติ (71.73%) พบกลุ่มตัวอย่างเป็นเบาหวานรายใหม่ จำนวน 38 คน (7.30%)
ข้อเสนอแนะจากการวิจัย
หน่วยงานที่เกี่ยวข้องควรมีการส่งเสริมสุขภาพผู้สูงอายุ ทั้งเชิงรุกและเชิงรับอย่างต่อเนื่อง เตรียมความพร้อมของประชาชนก่อนสู่วัยสูงอายุ เพื่อเข้าสู่วัยสูงอายุอย่างมีคุณค่าและมีคุณภาพชีวิตที่ดี และเตรียมบุคลากร อาสาสมัครสาธารณสุข รวมถึงผู้ดูแลผู้สูงอายุที่บ้านให้สามารถดูแลผู้สูงอายุทุกด้านอย่างมีคุณภาพ ให้ชุมชนมีชมรมผู้สูงอายุ ที่สามารถจัดกิจกรรมส่งเสริมสุขภาพแก่ผู้สูงอายุได้